“De levenskunst bij het hebben van een chronische ziekte is al je energie erop richten om goed te leven in een slechte situatie”
MPN Onderzoek
Op deze pagina vind je een selectie van wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van MPN.
Het betreft hier vaak internationale onderzoeken. Hieronder vind je een samenvatting van nieuwe, afgeronde of gepubliceerde studies.
Kan interferon-alfa veilig worden gestaakt bij patiënten met een MPN-ziekte?
1 maart 2021
Professor Jean-Jacques Kiladjian, van de Universiteit van Parijs, sprak op 62e jaarvergadering van de Amerikaanse Society of Hematology (ASH) over een retrospectief onderzoek.
Soort onderzoek:
Literatuuronderzoek met meerdere publicaties
Beschrijving:
Het is bekend dat een groot deel van patiënten met PV, die interferon-alfa gebruiken, een complete hematologische respons kunnen vertonen, maar verwacht wordt dat op langere termijn ook voordelen kunnen optreden die het verloop van de ziekte verbeteren. Daarom werd onderzocht wat het effect is van stoppen met het gebruik van interferon-alfa. Daarvoor werd gebruik gemaakt van een database met meer dan twaalfhonderd MPN-patiënten, van het St. Louis ziekenhuis in Parijs. Vierhonderdnegenenzestig van die patiënten gebruikte langer dan drie maanden interferon-alfa. Tweehonderdvijf patiënten waren gestopt met het gebruik van interferon-alfa, met, op het moment van stoppen, ’n complete hematologische respons (CHR: wanneer alle bloedcel-aantallen weer normaal zijn, zonder onrijpe cellen in het bloed en een normale grootte van de milt).
Twee factoren werden bekeken:
1. De mutante allelbelasting van de driver mutatie op het moment van stoppen van de medicatie.
(hoe lager deze belasting, hoe groter de kans dat de CHR zal aanhouden, ook zonder de medicatie).
2. De complete hematologische respons had vóór het stoppen van de medicatie minimaal vierentwintig maanden geduurd.
Bijvoorbeeld: patiënten met een JAK2v617f allelbelasting van minder dan 10 procent hebben een kans van ongeveer 50 procent dat de CHR gedurende 10 jaar blijft bestaan, zonder dat de patiënt medicatie moet gebruiken.
Van de 469 patiënten werd gekeken of er verslechtering van het ziektebeeld plaatsvond (denk aan vasculaire problemen, bloedingen, trombose, overgang naar MF of AML). Er werd geen verschil gezien tussen de groep patiënten die stopte en de groep die doorging met het gebruik van interferon-alfa.
Ook is gekeken of er een vorm van resistentie tegen interferon-alfa optrad na het stoppen, wanneer er toch een terugkeer van symptomen plaatsvond. Interferon-alfa kon echter in meer dan tachtig procent van de gevallen succesvol worden hervat.
Conclusie:
Het stoppen van interferon-alfa is een goede en veilige optie als voor MPN-patiënten.
Een JAK2v617f allelbelasting van minder dan 10 procent en minimaal 24 maanden compleet hematologisch respons zijn wel voorwaarden voor een langdurige, medicatie-vrije periode.
In geval van terugval is herintroductie van interferon-alfa is effectief zonder kans op interferon-alfa resistentie.
Toekomst:
Er wordt gewerkt aan een prospectief (op de toekomst gericht) onderzoek, in Parijs, om deze conclusies in een grotere populatie aan te tonen.
Bron: Presentatie ASH 5-8 december 2020
5 maart 2021
Een studie waarin Imetelstat wordt vergeleken met de beste beschikbare therapie voor de behandeling van Intermediate-2 of hoog-risico myelofibrose (MF) die niet hebben gereageerd op behandeling met Janus Kinase (JAK)-remmer
Beschrijving:
Dit is een multicenter onderzoek met 2 armen, en zal 3 fasen omvatten: a) screeningsfase van maximaal 28 dagen voorafgaand aan randomisatie, waarin deelnemers een uitwasperiode van 14 dagen voltooien van alle eerdere therapieën, inclusief behandeling met JAK-remmers, en die van de deelnemer in aanmerking komen zal worden beoordeeld; b) behandelfase, van randomisatie tot stopzetting van de studiebehandeling (imetelstat of BAT); en c) follow-upfase na de behandeling, die begint wanneer de deelnemer de behandeling stopzet, en zal doorgaan tot overlijden, de follow-up verloren, intrekking van de toestemming of het einde van de studie, afhankelijk van wat zich het eerst voordoet. Deelnemers worden gerandomiseerd (2: 1) in 2 armen (arm A ontvangt imetelstat en arm B ontvangt BAT).
Deelnemers die voldoen aan de criteria voor progressieve ziekte en BAT stoppen, kunnen overstappen om een imetelstat-behandeling te krijgen na goedkeuring van de sponsor (Geron - een klinisch biofarmaceutisch bedrijf).
De studie zal worden uitgevoerd in Noord- en Zuid-Amerika, Australië en Europa (België en Oostenrijk) vanaf februari 2021 en duren tot mei 2024.
Imetelstat is een nieuwe telomeraseremmer die wordt ontwikkeld voor hematologische myeloïde maligniteiten. Fase 2 klinische gegevens suggereren sterk dat imetelstat ziektemodificerende activiteit heeft door de apoptose (vernietiging en opruiming) van kwaadaardige stam- en voorlopercellen, wat mogelijk herstel van normale hematopoëse (bloedvorming) mogelijk maakt.
Vroege klinische gegevens, waaronder moleculaire responsen bij essentiële trombocytemie (ET) en remissies, inclusief omkering van beenmergfibrose bij myelofibrose (MF), suggereren dat imetelstat mogelijk een ziektemodificerende werking heeft door de proliferatie van kwaadaardige voorlopercelklonen voor de onderliggende ziekten te remmen. Verder onderzoek moet dit bevestigen.
Op afstand toegediende dieetinterventie om de symptoombelasting bij myeloproliferatief neoplasma te beïnvloeden
Beschrijving door Angela Fleischman:
Myeloproliferatief Neoplasma (MPN) is een chronische bloedkanker zonder genezing. De belangrijkste klinische problemen bij MPN zijn 1) een verhoogd risico op bloedstolsels 2) symptomen waarvan wordt aangenomen dat ze worden veroorzaakt door chronische ontsteking die in sommige gevallen slopend kan zijn en 3) progressie naar acute leukemie. Ons huidige management van MPN is gericht op het voorkomen van bloedstolsels en het verlichten van symptomen. Behandelingen die de symptomen verminderen, zoals JAK-remmers, zijn echter beperkt tot MPN-patiënten in een laat stadium en hebben significante bijwerkingen, waaronder immunosuppressie, vermindering van het aantal bloedplaatjes en een verhoogd risico op huidkanker. Daarom zijn interventies met een laag risico hard nodig voor MPN-patiënten die de symptomen kunnen verminderen.
Dieet is een manier om ontstekingen met een laag risico te verminderen. Met name een mediterraan dieet blijkt ontstekingen bij hart- en vaatziekten te verminderen. We hebben onlangs een klinische proef afgerond die aantoonde dat MPN-patiënten een mediterraan dieet kunnen volgen als ze diëtistbegeleiding en curriculum krijgen. Om een grotere groep mensen te bereiken is echter een volledig op afstand afgenomen onderzoek noodzakelijk. We gaan nu over naar een volledig online voedingsinterventie om de impact van een mediterraan dieet op de symptoombelasting bij MPN-patiënten te bepalen. We moeten echter eerst vaststellen dat onze volledig online interventie en curriculum uitvoerbaar kunnen worden beheerd. We gaan nu over naar een volledig online voedingsinterventie om de impact van een mediterraan dieet op de symptoombelasting bij MPN-patiënten te bepalen.
De studie loopt vanaf januari 2021 tot juni 2022 en wordt uitgevoerd in de Verenigde Staten. Zie Participate in MPN Research Studies — The Fleischman Lab (mpnlab.org)
Bron: ClinicalTrials.gov NCT04744974
Angela Fleischman Univ.v California, Irvine
Maart 2021
Is PTG-300 een veelbelovende behandeling voor PV patiënten die afhankelijk zijn van aderlaten?
1 maart 2021
Op dit moment wordt in de VS een studie gedaan met een nieuw geneesmiddel.
Soort onderzoek:
Het is een onderzoek met geneesmiddel PTG-300, een hepcidine-imitator, dat ijzer niet beschikbaar maakt voor de aanmaak van bloedcellen, maar wel voor andere functies in het lichaam.
Beschrijving:
Wanneer hepcidine wordt toegediend aan PV patiënten, bindt het aan de hepcidine receptoren waardoor het ijzer in de cel wordt vernietigd en dus niet beschikbaar is voor hematopoëse (vorming van bloedplaatjes en bloedcellen uit stamcellen).
Daardoor daalt de beschikbare hoeveelheid ijzer in het bloed en zal het hematocriet dalen, waardoor de noodzaak van aderlaten kleiner wordt.
Voor welke patiënten:
Voor het onderzoek worden ongeveer 50 patiënten bestudeerd die PV hebben en minimaal drie of meer aderlatingen hadden in het afgelopen halfjaar.
Doseringen:
PTG-300 wordt door middel van injectie, een keer per week, door de patiënt zelf ingespoten. De meest voorkomende bijwerking betrof milde reactie op de injectieplek, die naarmate de patiënt vaker injecteerde steeds minder hinderlijk werden en uiteindelijk verdwenen. De dosis van PTG-300 wordt laag gestart en in 28 weken opgehoogd, afhankelijk van de behoefte van de patiënt, tot een maximum dosis óf tot een vooraf afgesproken verlaging van het hematocriet ten opzichte van de uitgangswaarde bij aanvang van de studie. Zodra deze dosis is bereikt blijft de patiënt hierop ingesteld tot week 29.
Vanaf dat moment worden de patiënten gedurende 12 weken opgesplitst in een groep die de bereikte dosis van PTG-300 blijft ontvangen en een groep die placebo krijgt. Mocht een patiënt hierna een aderlating nodig hebben, dan wordt de patiënt uit de groep in deze fase behandeld met de laatste dosering PTG-300 waarop de patiënt stond op week 29.
Na afloop van de 12 weken blijft de patiënt gedurende een jaar op de gevonden dosering van PTG-300 staan.
Voorlopige resultaten:
Tot nog toe is een voorlopige conclusie op basis van de gegevens van 18 patiënten, dat de noodzaak voor aderlaten vermindert. Sommige patiënten hebben een hogere dosering van PTG-300 nodig en sommige een lagere dosering afhankelijk van de behoefte van de patiënt.
Maar ze hebben uiteindelijk geen behoefte meer aan aderlatingen.
Er is ook gekeken naar de ferritine spiegels van deze patiënten. De meeste patiënten beginnen het onderzoek met lage ferritine spiegels, maar gedurende het onderzoek stijgen deze binnen 4 weken tot waarden die geen ijzergebrek meer aantonen.
De rode bloedcellen bleven laag in aantal, terwijl de witte bloedcellen en de bloedplaatjes niet in aantal veranderden.
Er verscheen ook een podcast hierover bij MPN hub. Je kunt hem hier luisteren (engels, ook beschikbaar bij Apple podcasts).
Bron: Presentatie ASH 5-8 december 2020
S. Slot, P.A.W. te Boekhorst, S. Commandeur, J.J.W.M. Janssen en S. Zweegman
De ‘JAK2-signaaltransductieroute', of wellicht beter ‘-routes', is een ingewikkeld en tot op heden nog onvolledig opgehelderd concept. De bekendste associatie is waarschijnlijk die met de myeloproliferatieve neoplasmata (MPN). Hieronder geven wij een korte uiteenzetting van de huidige kennis met betrekking tot JAK2, met name gericht op de rol van dit eiwit in de pathogenese en therapie van MPN
Klik hier voor een PDF-versie van het gehele artikel (Nederlandstalig).
Bron: Oncollectie nummer 2-2012
Dr. Baerlocher en zijn collega’s uit Zwitserland4 schreven een artikel over imetelstat bij patiënten met essentiële trombocytemie (ET). Zij onderzochten 18 essentiële trombocytemie (ET)-patiënten bij wie een behandeling noodzakelijk was, maar bij wie eerdere behandelingen niet succesvol waren. Bij deze patiënten werd imetelstat wekelijks via het infuus toegediend totdat de bloedplaatjes het gewenste niveau hadden. Daarna stapten de patiënten over op een ‘onderhoudsbehandeling’ van één keer per zoveel weken.
Abonneer je op onze nieuwsbrief
Smeuïge nieuwtjes, roddel een achterklap uit de wereld die Mpn heet.
Blijf op de hoogte. Wist je dat er inmiddels ook bekende Nederlanders zijn die Mpn hebben??
Ben je geïnteresseerd in algemene informatie over hoe klinische studies worden uitgevoerd? We hebben op deze pagina de belangrijkste zaken voor je op een rijtje gezet.
Eigen onderzoek
De MPN Stichting stimuleert zelf ook wetenschappelijk onderzoek. Dat kan op allerlei gebied zijn. Natuurlijk onderzoek naar behandelingen en medicijnen, maar ook onderzoeken om inzicht te krijgen in oorzaken, sociale en sociologische aspecten en de manier waarop de zorg rond MPN is georganiseerd.
Al dat onderzoek wordt mede gefinancierd door donateurs. Meer informatie vind je bij de pagina over onze stichting.